Budowa instalacji produkcji wodoru HGU - 290, trzeciej tego typu instalacji w rafinerii, to gÅ‚ówne zadanie ZespoÅ‚u nr 2 w Biurze Realizacji Projektu EFRA. Wodór niezbÄ™dny jest w procesach hydroodsiarczania i hydrokrakingu, którym zostanÄ… poddane (na instalacjach CNHT, MHC i HDS-520) póÅ‚produkty instalacji koksowania - DCU. Instalacja HGU wyprodukuje wodór z gazu ziemnego. Powstanie wiÄ™c trzeci rurociÄ…g doprowadzajÄ…cy ten gaz do rafinerii. Jego budowa zostaÅ‚a zainicjowana w październiku.

Budowa HGU

To najbardziej zaawansowany projekt wÅ›ród instalacji produkcyjnych Projektu EFRA. Już 24 lutego HGU jako pierwsza otrzymaÅ‚a pozwolenie na budowÄ™. Roboty zaczęły siÄ™ 29 marca br. od palowania gruntu. CaÅ‚kowite zaawansowanie budowy, wraz z projektowaniem i dostawami, przekroczyÅ‚o na poczÄ…tku grudnia 55%, a samych prac budowlano-montażowych – 14%. ZespóÅ‚ nr 2 zajmuje siÄ™ aktualnie, poza nadzorem budowy, przeglÄ…dem prawie kompletnego modelu 3D instalacji – 90% i przekazuje wykonawcy swoje uwagi.

GÅ‚ównym wykonawcÄ… HGU, podobnie jak caÅ‚ego Kompleksu Koksowania, jest firma KT, która zatrudnia podwykonawców. Aktualnie koÅ„czÄ… siÄ™ prace fundamentowe (trwa jeszcze budowa fundamentów pod pompy) i inne prace budowlane realizowane przez Przembud, który wykonuje też kanaÅ‚y kablowe.

– Prace mechaniczne zwiÄ…zane z montażem konstrukcji, orurowania, aparatów, wykonuje na zlecenie KT firma KB Pomorze. Prace te sÄ… już zaawansowane. TrwajÄ… prace wykoÅ„czeniowe przy estakadac oraz montaż pieca-reformera – zakoÅ„czyÅ‚a siÄ™ budowa jego Å›cian i rozpoczyna siÄ™ montaż wewnÄ™trznych elementów. Wkrótce rozpocznie siÄ™ budowa komina – mówi Stefan Godlewski, kierownik zespoÅ‚u.

Montaż pieca

Nowa HGU III (290) będzie trzecią tego typu instalacją w rafinerii. Jej wydajność to 2,5 tony wodoru na godzinę, 25% więcej niż najstarszej instalacji 250 i prawie 3 razy mniej niż instalacji 270, powstałej w Programie 10+.

 – Nowobudowana HGU różni siÄ™ tym od pozostaÅ‚ych, że przystosowana jest do produkcji wodoru wyÅ‚Ä…czniez gazu ziemnego, co upraszcza jej konstrukcjÄ™ – tÅ‚umaczy RafaÅ‚ Brotkiewicz, który w dwuosobowym zespole zajmuje siÄ™ przede wszystkim sprawami zwiÄ…zanymi z procesem technologicznym. Jest pracownikiem LOTOS Asfalt i w przyszÅ‚oÅ›ci bÄ™dzie zajmowaÅ‚ siÄ™ tÄ… instalacjÄ…. – ZewnÄ™trznie przypomina instalacjÄ™ 270 – dodaje. – Cechuje je pozioma konwekcja (odzysk ciepÅ‚a), podczas gdy w instalacji 250 jest konwekcja pionowa. Obie instalacje posiadajÄ…, w odróżnieniu od inst. 250, 2 systemy parowe: pary procesowej i eksportowej.

Produkcja wodoru

Sercem HGU jest wielki piec-reformer, gdzie w 68 rurach katalitycznych, w temperaturze ok. 880°C zachodzi gÅ‚ówna reakcja reformingu, w której z mieszaniny wsadu i pary wodnej powstaje gaz syntezowy, zawierajÄ…cy ok. 75% wodoru oraz tlenek wÄ™gla (CO), dwutlenek wÄ™gla (CO₂) i nieprzereagowany metan. Spaliny opuszczajÄ…ce reformer majÄ… temperaturÄ™ blisko 1100°C, wiÄ™c rury katalityczne muszÄ… być wykonane z bardzo odpornego stopu niklowo-chromowego. Gaz syntezowy po schÅ‚odzeniu zostaje skierowany do reaktora, w którym z CO powstaje CO₂. Na koniec gaz wodorowy zostanie oczyszczony na instalacji PSA.

Model 3D HGU

Zanim jednak gaz ziemny trafi do reformera, musi przejść przez reaktory odsiarczajÄ…ce, gdyż może zawierać (nie musi) niewielkie iloÅ›ci organicznych zwiÄ…zków siarki. ZostanÄ… one przeksztaÅ‚cone w siarkowodór, który nastÄ™pnie bÄ™dzie pochÅ‚aniany przez zÅ‚oża tlenku cynku. Oczyszczony gaz ziemny, po zmieszaniu z parÄ… wodnÄ…, zostaje skierowany do pre-reformera, w którym nastÄ™puje konwersja lekkich wÄ™glowodorów do metanu. PowstaÅ‚a mieszanina metanu i wodoru z parÄ… wodnÄ… trafi do reformera.

Warto dodać, że własności gazu ziemnego, zanim znajdzie się w rafinerii, są kontrolowane (na stacji PSG) za pomocą chromatografu i przesyłane telemetrycznie, więc już wcześniej wiadomo, czy jest zanieczyszczony.

RurociÄ…g gazu ziemnego

Budowa rurociÄ…gu zainicjowana zostaÅ‚a 11 października. ZostaÅ‚ doprowadzony do rafinerii za pomocÄ… przewiertu sterowanego HDD pod KanaÅ‚em Pleniewskim, z miejsca odlegÅ‚ego okoÅ‚o stu metrów od pÅ‚otu rafinerii. Tam, na terenie parkingu, PSG zbuduje drugÄ… stacjÄ™ redukcyjnÄ… gazu ziemnego  – naprzeciwko pierwszej, która znajduje siÄ™ po drugiej stronie drogi prowadzÄ…cej do Bramy nr 8. Wydajność nowej stacji to 16 tys. m³ gazu na godzinÄ™, przy zapotrzebowaniu GL – 13 tys. m³. Jej zadanie to zredukowanie ciÅ›nienia gazu doprowadzonego z Kolnika (koÅ‚o PszczóÅ‚ek) 30-kilometrowÄ… odnogÄ… rurociÄ…gu przesyÅ‚owego gazu wysokiego ciÅ›nienia. Aby gaz dotarÅ‚ do nowej stacji, operator rurociÄ…gu  – Gaz System musi zwiÄ™kszyć przepustowość stacji w Kolniku. Nowa stacja PSG powstanie w poÅ‚owie 2017 r.

Przewiert pod kanałem wykonano za pomocą wiertnicy ustawionej na terenie rafinerii. Wiertnica wykonała najpierw przewiert pilotażowy za pomocą głowicy sterującej, kończący się na ww. parkingu, a następnego dnia dołączono rozwiertak oraz rurę przewodową i maszyna wykonanym wcześniej tunelem wciągnęła rurociąg na teren rafinerii.

Wiertnica przygotowywana do przewiertu pilotażowego

Wykonanie przewiertu umożliwiło PSG rozpoczęcie budowy stacji redukcyjnej. Przewiert wykonała sprawnie i prawidłowo firma Hoster, podwykonawca generalnego wykonawcy inwestycji - KB Pomorze.

NastÄ™pnie Hoster wykonaÅ‚ rurociÄ…g metodÄ… przecisku - pod drogÄ… w rejonie pochodni 3500. StÄ…d zostanie on poprowadzony nadziemnymi estakadami do instalacji 290. Aktualnie KB Pomorze prefabrykuje elementy rurociÄ…gu i wkrótce rozpocznie montaż. ZakoÅ„czenie robót – w poÅ‚owie 2017 r. JesieniÄ… gaz bÄ™dzie mógÅ‚ już pÅ‚ynąć do rafinerii.

Nowy rurociÄ…g gazu ziemnego, dostarczajÄ…cy wsad do nowej istalacji HGU, zostanie poÅ‚Ä…czony tzw. przepinkÄ… z istniejÄ…cym rurociÄ…giem gazu ziemnego zasilajÄ…cym pozostaÅ‚e wytwórnie wodoru. BÄ™dzie to dwukierunkowe poÅ‚Ä…czenie pozwalajÄ…ce na zmianÄ™ źródÅ‚a zasilania wytwórni wodoru w razie wyÅ‚Ä…czenia jednej ze stacji PSG.  Nowy rurociÄ…g bÄ™dzie poÅ‚Ä…czony również z sieciÄ… gazu opaÅ‚owego, ale to poÅ‚Ä…czenie bÄ™dzie używane tylko w trakcie rozruchu stacji PSG. 

Biuro Komunikacji, Grupa LOTOS S.A., ul. Elbląska 135, 80-718 Gdańsk, tel.58 308 87 31, 58 308 83 88, 58 308 83 55, e-mail: media@grupalotos.pl